Droog en schoon hout
Geen vlammenspel in de houtkachel of open haard zonder goede brandstof. En die brandstof, in de vorm van hout, dient droog (vochtpercentage 15% of lager) en daarnaast schoon te zijn. Liever geen vuren hout, want daar kan hars inzitten, dat weer bijdraagt aan creosoot vorming. Ook geen behandeld of geschilderd hout, want daar zitten oliën in en ook dat zorgt weer voor creosoot vorming. Wat we graag in onze houtkachel of open haard willen hebben is hout in de vorm van bijvoorbeeld berk of eik, dat minimaal 2 jaren door de wind is gedroogd.
Houtverkoop
Hoe komt u aan mooi droog en schoon haardhout? Vraag iemand die een mooie voorraad heeft aangelegd bij zijn of haar huis, of raadpleeg Marktplaats. Binnen een cirkel van 10 kilometer vindt u vaak meerdere aanbieders. Een kuub gedroogd hout (ovengedroogd moet u niet hebben) zit globaal tussen de 65 en 85 euro. De vrachtkosten komen er meestal nog bij.
Tip: zorg dat u ruim voor het nieuwe stookseizoen (september t/m april) uw voorraad heeft aangelegd!
Aanmaakhout maken
De echte houtstoker maakt z’n eigen aanmaakhout zelf. Want als u de Zwitserse methode kent, dan weet u dat onderin de dikke blokken komen te liggen en daarbovenop steeds dunnere stukken hout. Die dunnere stukken kunt u zelf eenvoudig maken met de fantastische Kindling Cracker.
Met dit uit gietijzer vervaardigde stuk gereedschap wordt u de veiligste houthakker, want een bijl komt er niet meer aan te pas. Eenvoudig een blok hout erop zetten en met een moker (kop van 1,25 of 1,5 kg volstaat) een paar tikken erop en het hout wordt gespleten. Zo kunt u zelf de dikte bepalen van uw aanmaakhout.
Uw kachel aansteken – de Zwitserse methode
Optimale verbranding
Een goed verbrandingsproces start met droog en schoon hout (vochtpercentage 15% of lager). Hiermee kan de vorming van creosoot -een teerachtige substantie- in het rookkanaal worden voorkomen. Daarnaast is het belangrijk dat u tijdens het opstarten van de houtkachel de zuurstoftoevoer volledig open heeft staan. Is uw huis goed geïsoleerd zet dan ook een raampje open voor meer zuurstoftoevoer richting de houtkachel.
Zwitserse methode
Het aansteken van de kachel gaat perfect met de Zwitserse methode. Bij deze methode legt u onderaan twee dikke blokken, daarbovenop twee minder dikke stukken hout, vervolgens weer wat dunner hout, daartussen twee bruine aanmaakblokjes (niet de witte want daar zit een olieachtige substantie in) en we dekken het af met dunne aanmaakhoutjes. De bruine aanmaakblokjes van onder andere het merk ‘FireUp’ zijn verkrijgbaar bij de Tuinland, Bol.com en de plaatselijke supermarkten als AH en Poiesz.
Bij voornoemde methode brandt het vuur van boven naar beneden, zodat er een optimale verbranding ontstaat. De rookgassen zullen door het vuur erboven direct worden verbrand, zodat de schadelijke gassen beperkt blijven. Daarnaast zult u (als u buiten gaat staan) eerst witte rook zien en zodra het vuur in de kachel mooi brandt (doorgaans binnen een half uur), geen rook (transparante rook) meer uit de schoorsteen zien komen. De rookgassen worden dus direct verbrand door het vuur.
Wanneer stookt u veilig en efficiënt?
Houtblokken
Stapel niet teveel houtblokken in de kachel, vul gewoon regelmatig bij. Iedere kachel heeft namelijk een maximum aan houtblokken dat tegelijk in de kachel mag worden gedaan, overschrijdt u deze dan wordt de temperatuur van de kachel veel te hoog.
Niet smoren
Wordt de temperatuur in de woonkamer te hoog, smoor het vuur dan niet door de luchttoevoer dicht te doen, maar doe er wat minder grote blokken in. Door de luchttoevoer dicht te doen of te smoren komen er juist weer schadelijke rookgassen vrij, die weer bijdragen aan creosoot vorming in het rookkanaal.
Veilig slapen
Zorg er tenslotte voor dat u een uur voordat u naar bed gaat uw kachel laat uitbranden (zuurstoftoevoer volledig open), zodat u veilig kunt slapen. Laat een actief vuur dus nooit onbeheerd achter!
Morsø pijpthermometer
Als u de Zwitserse methode toepast – en uiteraard droog en schoon hout gebruikt – dan zorgt u voor een veilige opstartmethode, waarbij de temperatuur stapsgewijs toeneemt in uw kachel en het rookkanaal. Indien u graag wilt weten of de temperatuur gedurende het stoken te laag (mogelijke creosoot vorming) of te hoog (oververhitting) is, dan is het handig om de magnetische Morsø pijpthermometer aan te schaffen.
Deze dient precies op 30 cm boven de kachel aan de pijp gehangen (magnetisch) te worden en meet de temperatuur gedurende het stoken. De magnetische pijpthermometer geeft de temperatuur weer in Fahrenheit (buitenste schaal) en Celsius (binnenste schaal).
Zelf gebruik ik de Morsø in combinatie met de Janus 6 houtkachel. Tijdens het opstoken loopt de temperatuur langzaam op. Rond de 100 graden Celsius beginnen de gassen in het hout flink eruit te spuiten, waardoor de kachel in een mooi tempo op temperatuur komt. Rond de 150 graden Celsius (iets meer dan de 300 Fahrenheit) is mijn houtkachel op temperatuur en kunnen de grotere blokken opgepeuzeld worden door het vuur, waarna de temperatuur verder oploopt tot 200 graden Celsius op de Morsø. Hoger ga ik niet, want zoals afleesbaar op de schaal “Best Operation”.
Te verkrijgen via houtkachelenhaardenshop.nl
Boek “De Man en het Hout”
Het prachtig geschreven boek ‘De Man en het Hout’ van de Noorse auteur Lars Mytting is een onontbeerlijke en praktische handleiding voor alles wat te maken heeft met het kappen, hakken, stapelen en het in de fik steken van alle soorten hout.
Per hoofdstuk worden de volgende onderwerpen beschreven: het bos, het gereedschap, de kettingzaag, het hakblok, de houtsoorten, de houtstapel, het drogen, de houtkachel, het vuur en de feiten, zoals de brandwaarden per boomsoort. Een uniek boek dat een goed advies geeft voor iedereen die hout wil verbranden. Kortom de bijbel van de houtstoker.
Verkrijgbaar via Bol.com voor 15,00 euro.